โรคพืช...และแนวทางการรักษา

 

โรคพืชคือภาวะที่พืชผิดปกติ เนื่องจากเชื้อโรคที่เป็นสิ่งมีชีวิต หรืออาจเกิดจากสาเหตุสิ่งไม่มีชีวิต เช่น สภาพแวดล้อม และการปฏิบัติทางเขตกรรม ทำให้การทำงานของระบบต่าง ๆ ในพืชผิดปกติ โครงสร้างและรูปร่างพืชจึงเปลี่ยนแปลงไป ปรากฏเป็นอาการโรคแบบต่าง ๆ

โรคพืชแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ

• โรคพืชที่เกิดจากสิ่งมีชีวิต เป็นโรคที่เกิดจากเชื้อโรค เช่น เชื้อรา แบคทีเรีย ไวรัส ไมโคพลาสมา ไส้เดือนฝอย เป็นต้น โรคพืชประเภทนี้สามารถแพร่กระจายได้อย่างรวดเร็วและทำลายพืชได้รุนแรง
• โรคพืชที่เกิดจากสิ่งไม่มีชีวิต เป็นโรคที่เกิดจากสาเหตุสิ่งไม่มีชีวิต เช่น สภาพแวดล้อมที่ไม่เหมาะสม เช่น อุณหภูมิ ความชื้น แสงแดด สารอาหาร เป็นต้น โรคพืชประเภทนี้มักไม่รุนแรงและสามารถแก้ไขได้ด้วยการปรับปรุงสภาพแวดล้อม

โรคพืชที่พบบ่อยในประเทศไทย ได้แก่

• โรคพืชที่เกิดจากเชื้อรา เช่น โรคราน้ำค้าง โรคใบจุด โรคเน่าคอดิน โรคราสนิม โรคราแป้งขาว เป็นต้น
• โรคพืชที่เกิดจากแบคทีเรีย เช่น โรคใบจุดสีน้ำตาลข้าว โรคใบไหม้มันฝรั่ง โรครากเน่าโคนต้น เป็นต้น
• โรคพืชที่เกิดจากไวรัส เช่น โรคใบด่างอ้อย โรคใบด่างมันฝรั่ง โรคใบจุดมะเขือเทศ เป็นต้น
• โรคพืชที่เกิดจากไมโคพลาสมา เช่น โรคเหี่ยวใบมะเขือเทศ โรคเหี่ยวใบข้าว เป็นต้น
• โรคพืชที่เกิดจากไส้เดือนฝอย เช่น โรครากปมถั่วเหลือง โรครากเน่าหอมหัวใหญ่ เป็นต้

การรู้ทันโรคพืชจะช่วยให้เกษตรกรสามารถป้องกันและแก้ไขปัญหาโรคพืชได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยสามารถปฏิบัติได้ตามคำแนะนำต่อไปนี้

• สังเกตอาการของโรคพืชอย่างสม่ำเสมอ หากพบอาการผิดปกติ ควรรีบวินิจฉัยโรคและหาวิธีแก้ไข
• เลือกปลูกพืชที่ทนทานต่อโรค
• **ใช้เมล็ดพันธุ์และต้นกล้าที่มีคุณภาพดี
• **ใส่ปุ๋ยให้เหมาะสมกับความต้องการของพืช
• **ดูแลรักษาพืชให้อยู่ในสภาพที่เหมาะสม
• **ใช้สารเคมีป้องกันกำจัดโรคพืชอย่างถูกวิธี

นอกจากนี้ เกษตรกรควรติดตามข่าวสารและคำแนะนำเกี่ยวกับโรคพืชอย่างสม่ำเสมอ เพื่อจะได้รับทราบข้อมูลและวิธีการป้องกันและแก้ไขปัญหาโรคพืชได้อย่างทันท่วงที

แนวทางรักษาโรคพืช แบ่งออกเป็น 2 แนวทางหลักๆ ดังนี้

1. การป้องกัน เป็นการป้องกันการระบาดของโรคพืช โดยสามารถทำได้หลายวิธี เช่น

   • เลือกปลูกพืชที่ทนทานต่อโรค
   • เตรียมดินและปรับปรุงดินให้เหมาะสมกับการปลูกพืช
   • ปลูกพืชหมุนเวียน
   • กำจัดวัชพืชและศัตรูพืชอื่นๆ ที่อาจเป็นพาหะนำโรค
   • ดูแลรักษาพืชให้แข็งแรง

2. การกำจัด เป็นการกำจัดเชื้อโรคที่ทำให้เกิดโรคพืช โดยสามารถทำได้หลายวิธี เช่น

   • ใช้สารเคมีกำจัดโรคพืช
   • ใช้เชื้อราหรือแบคทีเรียปฏิปักษ์
   • ใช้วิธีทางชีวภาพอื่นๆ เช่น การฉีดพ่นน้ำร้อน การเผาทำลาย การใช้สารสกัดจากพืช

แนวทางการรักษาโรคพืชที่เหมาะสมจะขึ้นอยู่กับชนิดของโรคพืช สาเหตุของโรค และความรุนแรงของโรค ดังนี้

• โรคพืชที่เกิดจากเชื้อรา มักใช้สารเคมีกำจัดโรคพืช เช่น คาร์บอกซิน ไทแรม โพรคลอราซ แมนโคเซบ เป็นต้น หรือใช้เชื้อราหรือแบคทีเรียปฏิปักษ์ เช่น ไตรโคเดอร์มา บาซิลลัส ซูโดโมนาส เป็นต้น
• โรคพืชที่เกิดจากแบคทีเรีย มักใช้สารเคมีกำจัดโรคพืช เช่น คอปเปอร์ออกซีคลอไรด์ คอปเปอร์ซัลเฟต แมนโคเซบ เป็นต้น
• โรคพืชที่เกิดจากไวรัส มักไม่มีวิธีรักษาที่ได้ผล ทำได้เพียงตัดส่วนที่เป็นโรคออกทิ้งเท่านั้น
• โรคพืชที่เกิดจากไส้เดือนฝอย มักใช้สารเคมีกำจัดไส้เดือนฝอย เช่น เฟนทิอะซีน อะมิทาบ อะซีตามิพริด เป็นต้น

นอกจากนี้ เกษตรกรควรหมั่นสังเกตอาการของโรคพืชอย่างสม่ำเสมอ หากพบโรคพืชควรรีบดำเนินการป้องกันหรือกำจัดทันที เพื่อไม่ให้โรคพืชระบาดลุกลามจนยากที่จะควบคุมได้

ไปหน้าหลัก